5 rzeczy, które musisz wiedzieć przed powrotem z UK do Polski

Decyzja o powrocie do Polski po latach spędzonych w Wielkiej Brytanii to nie tylko ważny krok życiowy, ale także poważne przedsięwzięcie prawne i organizacyjne. Wielu Polaków którzy spędzili na Wyspach kilka lub kilkanaście lat nie zdaje sobie sprawy z formalności, które należy dopełnić przed wyjazdem i po przyjeździe do kraju. Poniżej przedstawiamy 5 kluczowych kwestii, które warto sprawdzić, zanim spakujesz walizki.

 

1. Status rezydenta w UK – czy warto go utrzymać?

 

Jeśli mieszkałeś w Wielkiej Brytanii przed zakończeniem okresu przejściowego (31 grudnia 2020r.), mogłeś uzyskać status osoby osiedlonej (settled status) lub tymczasowo osiedlonej (pre-settled status) w ramach programu EU Settlement Scheme. Nawet jeśli planujesz powrót do Polski, warto rozważyć utrzymanie tego statusu, ponieważ:

 

• daje on prawo powrotu do UK w przyszłości bez konieczności ubiegania się o wizę,

 

• pozwala zachować dostęp do świadczeń i emerytury brytyjskiej,

 

• ułatwia załatwianie spraw majątkowych, np. sprzedaż nieruchomości w UK.

 

Pamiętaj jednak, że:

 

• status pre-settled wygasa po 2 latach nieobecności w Wielkiej Brytanii (a w niektórych sytuacjach już po 6 miesiącach),

 

• status settled pozwala na dłuższą nieobecność (do 5 lat), ale również może zostać utracony po przekroczeniu tego okresu.

 

Zanim wyjedziesz, sprawdź daty ważności swojego statusu.

 

2. Rozliczenia podatkowe i kontakt z HMRC

 

Wyjazd z Wielkiej Brytanii nie oznacza automatycznego zakończenia Twoich zobowiązań wobec brytyjskiego fiskusa. Zanim opuścisz kraj, powinieneś:

 

• złożyć formularz P85 w HM Revenue & Customs (HMRC), informując urząd o wyjeździe i zmianie miejsca zamieszkania,

 

• uzyskać od pracodawcy formularz P45 potwierdzający dochody i odprowadzone podatki,

 

• rozliczyć ewentualną nadpłatę lub dopłatę podatku,

 

• poinformować HMRC o ewentualnych dochodach, które nadal będziesz uzyskiwać z Wielkiej Brytanii (np. z wynajmu nieruchomości, emerytury, inwestycji).

 

Jeśli po powrocie planujesz pracować w Polsce, upewnij się, że nie zapłacisz podatku dwa razy.
Polska i Wielka Brytania mają podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania (Dz.U. 2006 nr 250 poz. 1840), jednakże warto skonsultować się z doradcą podatkowym, który pomoże poprawnie zastosować właściwą metodę rozliczenia.

 

3. Świadczenia i zasiłki – co się dzieje po wyjeździe?

 

Świadczenia otrzymywane w Wielkiej Brytanii, takie jak Universal Credit, Child Benefit czy Housing Benefit, nie przenoszą się automatycznie do Polski. Po wyjeździe z UK należy:

 

• poinformować odpowiedni urząd (np. DWP lub HMRC) o zmianie miejsca zamieszkania,

 

• zwrócić nadpłacone świadczenia, jeśli zostały wypłacone po wyjeździe,

 

• sprawdzić, czy w konkretnym przypadku możliwy jest transfer świadczeń rodzinnych do Polski.

 

Po powrocie do Polski możesz ubiegać się o świadczenia krajowe, np.:

 

• program 800+ (dawniej 500+),

 

• zasiłki rodzinne,

 

• świadczenia opiekuńcze.

 

Warto pamiętać, że okresy zatrudnienia i składki odprowadzane w UK mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury w Polsce, ale wymagają potwierdzenia dokumentami pozyskanymi z HMRC lub brytyjskiego DWP.

 

4. Ubezpieczenie zdrowotne i prawo do leczenia

 

Po powrocie do Polski nie ma automatycznego prawa do świadczeń zdrowotnych z NFZ – nawet jeśli wcześniej byłeś ubezpieczony w Wielkiej Brytanii. Aby odzyskać dostęp do publicznej opieki zdrowotnej, należy:

 

• zarejestrować się w ZUS jako osoba pracująca lub prowadząca działalność,

 

• albo zgłosić się do urzędu pracy jako osoba bezrobotna,

 

• ewentualnie opłacać dobrowolną składkę zdrowotną.

 

Jeśli planujesz tymczasowy pobyt w Polsce przed całkowitą relokacją, możesz korzystać z brytyjskiej karty GHIC/EHIC, ale tylko w zakresie niezbędnej opieki medycznej – nie jako stały rezydent Polski.

 

5. Formalności po powrocie – dokumenty, meldunek, prawo jazdy

 

Po przyjeździe do Polski pamiętaj o kilku istotnych kwestiach administracyjnych:

 

• Zameldowanie – co prawda nie jest obowiązkowe, ale ułatwia uzyskanie świadczeń i rejestrację w urzędach.

 

• Prawo jazdy – brytyjskie prawo jazdy jest nadal uznawane w Polsce, ale jego wymiana może być wymagana, jeśli planujesz stały pobyt lub jego termin ważności wygasa.

 

• Dowód osobisty i paszport – wymiana dokumentów może być konieczna, jeśli upłynął termin ważności w czasie pobytu w UK. Warto przy tym pamiętać, iż posiadanie ważnego dowodu osobistego mieszkając w Polsce jest obowiązkiem.

 

• Banki i finanse – warto rozważyć zamknięcie kont w UK lub zmianę adresu korespondencyjnego, aby uniknąć problemów z bankami lub urzędem skarbowym.

 

Podsumowanie

 

Powrót z Wielkiej Brytanii do Polski to nie tylko kwestia logistyczna, ale także szereg obowiązków prawnych i podatkowych, które warto zaplanować z wyprzedzeniem. Uregulowanie statusu w UK, rozliczenie z HMRC, zgłoszenie do ZUS i przemyślane działania dotyczące majątku czy ubezpieczenia pozwolą Ci uniknąć niepotrzebnych komplikacji.

 

Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, warto skonsultować swój plan z prawnikiem lub doradcą podatkowym – szczególnie jeśli posiadasz majątek, świadczenia lub dochody po obu stronach Kanału La Manche. Dobrze przygotowany powrót to gwarancja spokojnego startu w Polsce.

 

 *data publikacji: 20 października 2025 roku