Braki w kontroli wiz pracowniczych w Wielkiej Brytanii
Co pokazuje najnowszy raport?
Najnowszy raport brytyjskiej Komisji ds. Rachunków Publicznych (Public Accounts Committee, PAC) ujawnia poważne braki w funkcjonowaniu systemu kontroli migracji pracowniczej w Wielkiej Brytanii. Problem dotyczy przede wszystkim braku monitorowania, czy zagraniczni pracownicy opuszczają kraj po wygaśnięciu ich wiz.
Brak podstawowych danych wyjazdowych
Od wprowadzenia tzw. skilled worker visa w grudniu 2020 roku do końca 2024 roku, do Wielkiej Brytanii w ramach tej ścieżki wizowej aplikowało ponad 1,18 miliona osób. Jednak jak wskazuje raport PAC, brytyjski Home Office nie gromadzi i nie analizuje danych o opuszczeniu kraju przez osoby, których wizy wygasły.
Obecnie urząd polega głównie na danych przekazywanych przez linie lotnicze – i to bez systematycznej analizy od 2020 roku. Komisja uznała, że brak tak podstawowych informacji uniemożliwia skuteczne egzekwowanie przepisów migracyjnych oraz osłabia kontrolę nad legalnością pobytu cudzoziemców.
Nadużycia wobec pracowników zagranicznych
Raport ujawnia również poważne nadużycia w stosunku do pracowników zagranicznych – w tym przymusowe zadłużenie, nadmierne godziny pracy oraz nieuczciwe warunki zatrudnienia. Według PAC, reakcja Home Office na przypadki wyzysku była zbyt wolna i nieskuteczna.
Problem ten dotyczy szczególnie sektora zdrowia i opieki społecznej, który – po pandemii COVID-19 – był jednym z głównych beneficjentów rozszerzonej polityki migracyjnej wprowadzonej przez poprzedni rząd.
Planowane zmiany i nadzór
W odpowiedzi na krytykę, trwają prace nad nowymi mechanizmami, które mają poprawić kontrolę nad legalnością zatrudnienia cudzoziemców. W planach są m.in.:
- Wdrożenie systemu monitorowania wjazdów i wyjazdów,
- Zastosowanie biometrii w miejscu pracy – np. weryfikacja legalności zatrudnienia na podstawie odcisków palców,
- Ograniczenie rekrutacji zagranicznej w sektorze opieki.
Co to oznacza dla pracodawców?
Pracodawcy powinni liczyć się z dalszymi zaostrzeniami w polityce migracyjnej – zwłaszcza w zakresie obowiązków związanych z weryfikacją statusu zatrudnianych cudzoziemców. Jednocześnie warto mieć na uwadze, że nieprzestrzeganie przepisów może wiązać się z utratą licencji sponsorskiej lub odpowiedzialnością prawną.
Dla osób zatrudnionych na podstawie wiz pracowniczych, sytuacja może oznaczać większy nadzór, a także potencjalne trudności w kontynuowaniu zatrudnienia po wygaśnięciu wizy, zwłaszcza w obliczu niewystarczającego wsparcia ze strony urzędów.
Podsumowanie
Raport Komisji PAC uwidacznia poważne luki w nadzorze nad systemem migracyjnym Wielkiej Brytanii – zarówno w zakresie kontroli opuszczania kraju przez cudzoziemców, jak i ochrony przed nadużyciami w miejscu pracy. Oczekiwane zmiany w polityce mają na celu zaostrzenie wymogów oraz odbudowę skuteczności instytucji odpowiedzialnych za imigrację i zatrudnienie. Pracodawcy powinni przygotować się na nowe obowiązki, a pracownicy – na ściślejsze kontrole i weryfikację statusu.
*data publikacji: 9 lipca 2025 roku